شنبه ۸ اردیبهشت ۱۴۰۳
۰۶:۲۰:۰۸
فرمانداری شهرستان فریدن

موقعیت جغرافیایی

موقعیت جغرافیایی ، اقلیمی ، جمعیتی و تاریخی شهرستان

 

شهرستان فریدن با وسعتی حدود ۱۱۰۰ کیلومتر مربع در فاصله ۱۴۰ کیلومتری غرب استان اصفهان واقع گردیده است. ارتفاع شهرستان فریدن از سطح دریا حدود ۲۲۹۰ متر است این شهرستان از شمال با شهرستان خوانسار ، جنوب با شهرستانهای فریدونشهر و چادگان ، غرب با شهرستان بوئین میاندشت و شرق با شهرستان تیران و کرون هم مرز می باشدگفتنی است قسمت اعظم شهرستان فریدن در حوزه آبخیز زاینده رود واقع گردیده است.

آب و هوای شهرستان فریدن نیمه مرطوب با تابستانی معتدل و زمستان بسیار سرد (در تقسیم بندی اقلیمی دکتر کریمی ) است .

بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت شهرستان فریدن ۴۹.۸۰۸ نفر می باشد که تفضل جمعیت در روستاهای این شهرستان می باشد.

شهرستان فریدن دارای دو بخش مرکزی و زنده رود دو شهر داران و دامنه با پنج دهستان (دالانکوه، زاینده رود شمالی ،ورزق جنوبی ، ورزق و قره بیشه ) و ۲۸ روستا می باشد.

 
تاریخ شهرستان فریدن

 

نام فریدن را بر گرفته از نام فریدون پادشاه ایران باستان می دانند و می گویند کاوه آهنگر از این سر زمین برخاسته است اینک در روستای، مشهد کاوه ، نیز آرامگاهی هست که به عقیده بعضی از مورخین کاوه و فرزندانش در آن به خاک سپرده شده اند ، این روستا اکنون در بخش چادگان واقع است.

فریدن یا پرتیکان در زمان هخامنشیان یکی از ایالات مهم ایران بوده است و تنها جاده ای که آپادانا را به شوش پایتخت زمستانی هخامنشیان وصل می کرده است.

اسکندر به هنگام تعقیب داریوش به پاداتاک (پرتیکان) آمد وآنجا را تسخیر کرد و (اوگزانر) را که والی شوش بوده را به ولایت پرتیکان منصوب کرد ،آن زمان در این منطقه شهرهایی آباد وجود داشته که به دست اسکندر در ایران دوازده شهر ساخته شده و همه آنها را اسکندری نامید از جمله آنها (( اسکندری)) واقع در فریدن ( شامل دو بخش اسکندری برآفتاب و نسار اسکندری ) است.

در زمان ساسانیان فریدن دارای شهرها و روستاهای زیادی بوده که شاپور آباد مهمترین این مناطق به شمار می آمده است و بنای آن رابه شاپور دوم ساسانی نسبت میدهند ، در زمان صفویان این منطقه عمران و آبادی بیشتری یافت، در این زمان شاه عباس ارمنیان را از ترکمنستان کوچ داده و در برخی از مناطق ایران از جمله در فریدن ساکن نمود.

 
سایتهای تاریخی شهرستان فریدن

 

درشهرستان فریدن حدودا یکصد اثر تاریخی و با ارزش وجود دارد که مجموعه عوامل کامل از آنها عبارتند از:

– تپه های تاریخی ۵۰ مورد

-محوطه تاریخی ۳ مورد

-قبرسان تاریخی ۱۴مورد

-ابنیه تاریخی ۱۵ مورد

ویژگیهای جمعیتی شهرستان فریدن :

بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت شهرستان فریدن ۴۹.۸۰۸ نفر می باشد که تفضل جمعیت در روستاهای این شهرستان می باشد.

قومیتها : فارسی زبانان ، ترک زبانان ، بختیاریها

مذاهب : مسلمان ( شیعه اثنی عشری ) ، ارامنه

ویژگی قومی فریدن ممتاز، بی نظیر و شاید کم نظیر است. اقوام ششگانه دیر زمانی است که در این ناحیه به آرامش زیسته اند. طوایف فارس زبان از کهن ترین ساکنان هستند و به دلیل ارتباط محدود با نقاط دیگر اکنون نیز از واژگان متروک پارسی استفاده می کنند. طایفه لر بزرگ نیز که در زمان صفویان به بختیاری ها مشهور شدند، از نژادهای قدیم ایرانی هستند که از کوههای آرارات و قفقاز به سمت مغرب حرکت کرده و در محدوده جنوبی ماد قدیم و نیز در پرتیکان ساکن گردیدند. این مهاجران هند و اروپایی که از چندین هزار سال پیش در سرزمین های کوهستانی ایل بختیاری سکونت داشتند و به دو شاخه بزرگ هفت لنگ و چهارلنگ تقسیم می شوند. شاه عباس صفوی تعدادی از خانوارهای شروانی ، ارمنی و گرج را به ایران کوچانید. این شهروندان جدید ابتدا در طبرستان سکنی داده شدند اما به دلیل نامساعد بودن آب و هوا به شهرستانهای داخلی ایران به ویژه فریدن نقل مکان نمودند. شاه سلیمان صفوی نیز تعدادی از طوایف ترک قزلباش مثل طوایف اینان لو- بیات- استاجلو و شاملو را در فریدن اسکان داد.

پس از تسلط افاغنه بر ایران، در ابتدا به سبب پایمردی ایل بختیاری، افاغنه در فریدن مشکلی نیافریدند ولی با سرپیچی حکمرانان ایالتی از علیمردان خان بختیاری و با سقوط اصفهان، فریدن نیز در تازش افغانها متحمل ویرانی زیادی گردید. علیمردان خان بختیاری که در زمان نادر شاه نیز با حکومت مرکزی در ستیز بود سرانجام اعدام گردید.

پس از اعدام علیمردان خان ۳ هزار خانواده چهارلنگ بختیاری از فریدن به خراسان و بخشی از طوایف عرب خراسان به ناحیه فریدن کوچانده شدند. این طوایف در روستاهای دره بید، دامنه و آشجرد اسکان داده شدند.

طوایف ترک و عرب منطقه در داران، دامنه، آشجرد و دره بید به زبان فارسی صحبت می کنند ولی در دیگر روستاها هر یک از اقوام و طوایف، زبان و اصالت خویش را حفظ نموده اند و با دیگر اقوام با آرامش در تعامل هستند .