جشنواره بازی های بومی محلی فریدن برگزار شد/عکس

به گزارش روابط عمومی فرمانداری فریدن، پنجمین روز هفته فرهنگی فریدن همراه بود با جشنواره بازی های بومی محلی اقوام که شعار کوچه باغ چابکی را یدک می کشید با حضور فرماندار، معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی فرماندار، بخشدار بخش زنده رود، بخشدار بخش مرکزی و جمعی از مسئولان و مردم برگزار شد.

جوان ها در روستای ساحلی دهق بخش زنده رود گرد هم آمدند تا برای ساعاتی بازی های پرشور و قدیمی خود را احیاء کنند، بازی های بومی محلی در فریدن به سه دسته جمعی، انفرادی و فکری تقسیم می شوند که هرکدام نشان از قدمت در این سرزمین داشته و پیامی را به یادگار از گذشته تا به امروز حمل کرده اند.

ابتدای برنامه با باستانی کاران آغاز شد سپس بازی های محلی یک به یک اجراء گردید که در این بخش نحوه اجرا سه بازی بومی محلی فریدن را بیان می کنیم که اقوام مختلف آن را اجرا می کردند.

توپ و چوب یا توپ چوغ

این بازی یک بازی محلی به صورت گروهی است. این بازی برای تمرکز در زدن توپ و سرعت عمل در ادامه بازی و قوای جسمانی بسیار مهم است. با یادگیری این بازی هر گروه سعی می کند بازی را به سود خود به پایان برساند. این بازی به صورت مسابقه و امتیاز بندی دارد.

نحوه بازی محلی توپ و چوب در فضای باز در دو گروه مساوی (حداقل شش نفره) اجرا می شود و ابزار مورد نیاز آن تعدادی توپ پشمی و چوب گردی به قطر پنج سانتیمتر و طول یک متر است.

دو نفر سرگروه انتخاب می شوند و این دو سرگروه برای خود یار می گیرند. جایی را به عنوان مکان آغاز بازی معلوم می کنند و در فاصله ۴۰ متری آن، مکانی را به نام دک یا تله انتخاب می کنند. آنگاه به شیوه برانداختن معین می کنند کدام گروه باید بازی را شروع کند.

گروه برنده، توپ را دراختیار می گیرد و گروه بازنده در داخل زمین می مانند. از گروه بازنده یک نفر به مکان آغاز بازی که گروه برنده از آنجا توپ را پرتاپ می کند، می رود تا توپ را به زننده توپ پاس دهد.

بازیکن گروهی که چوب در دستش است، باید توپی را که بازیکن گروه دیگر به او پاس داده است، با چوب بزند و بازیکنان گروه دیگر سعی می کنند بدون آنکه توپ به زمین بخورد آن را در هوا بگیرند. چنانچه موفق شوند جای دوگروه تعویض می گردد.

بازیکنی که توپ را با چوب زده است باید به سرعت بدود و خود را به دک یا تله برساند و بازگردد. در این فاصله افراد گروه دیگر که توپ را به دست آورده اند، تلاش می کنند او را بزنند که در صورتی که موفق شوند جای دو گروه تغییر میکند. اما چنانچه گروه بازنده نتواند دونده را بزند، نوبت به یک نفر دیگر از افراد همان گروه می رسد که توپ را با چوب بزند.

الوغ و آغاج یا چوبعلی

این بازی نیاز به فضای باز و دو چوب به نام های الوغ(چوبی به اندازه کف دست و به ضخامت انگشت انسان) و آغاج (چوب دستی به اندازه تقریباً ۷۵ سانتی متر) دارد و معمولاً دو نفره و گاهی گروهی توسط پسران اجرا می شود.

نحوه بازی اینگونه است ابتدا دو تا سنگ یا آجر به موازات هم قرار می دهیم، سپس الوغ را روی این دو سنگ قرار می دهیم بعد بین دو نفر یا دو گروه قرعه کشی می شود سپس تیم برنده قرعه کشی آغاج و الوغ را نصیب خود می کند و تیم بازنده در میدان مقابل می ایستد که به زبان محلی به آن می گویند « دُو»  سپس کسی که آغاج دستش هست الوغ را به بالا پرتاپ می کند و به آن ضربه می زند اگر تیم مقابل الوغ را روی هوا گرفت، کل تیم مقابل بازنده خواهد شد و اگر به دستش خورد و نتوانست کامل بگیرد، هفت قدم به سمت آجرها قدم بر می دارد و الوغ را پرتاب می کند اگر به آجرها خورد یک نفر از تیم حذف می شود و اگر نخورد به اندازه که الوغ که از سنگ فاصله دارد با چوب می شمارد در پایان هرکدام بیشترین شمارش را داشت برنده بازی الوغ و آغاج خواهد شد.

کلاه برداری

در این بازی در یک قسمت زمین دایره‌ای به شعاع ۱/۵ تا ۳ متر کشیده می‌شود. در انتهای زمین‌بازی و به فاصله قراردادی از دایره، نقطه‌ای را با خط کشیدن و یا علامت‌گذاری، معین می‌کنند که به‌عنوان هدف یا مقصد در بازی مورداستفاده قرار می‌گیرد این محل به «کله» مشهور است.

هر تیم دارای یک سردسته است بعد از بارگیری توسط سردسته‌ها، برای تعیین وضعیت تیم‌ها قرعه‌کشی می‌شود. افراد گروه که اصولاً هشت نفر هستند و مدافع در داخل دایره و رو به بیرون و پشت به هم می‌ایستند. این افراد هر یک کلاهی به سردارند. مهاجمان حمله می‌کنند تا کلاه مدافعان را بربایند، مدافعان باید درحالی‌که از دایره خارج نشوند با پا و یا با دست مهاجمان را بزنند که در این صورت جای دو تیم عوض می‌شود در غیر این صورت اگر مهاجمی کلاه را ربود به‌طرف مقصد (کله) می‌دود تا آن را لمس کند.

استاد تیم مدافع او را تعقیب می‌کند. اگر قبل از صد او را بگیرد تیم مهاجم بازنده بود و جای دو تیم عوض می‌شود در غیر این صورت تیم مهاجم یک امتیاز دارد. برای برنده شدن نهایی ۱۰ امتیاز باید کسب شود.

در بازی گاهی اوقات شخص موفق می‌شود کلاهش را در ۳ یا ۴ متری دایره از دیگران پس بگیرد و گاهی اوقات این فاصله تا صد متر هم می‌رسد. در این بازی از دست‌ها به‌هیچ‌عنوان استفاده نمی‌شود مگر زمانی که شخص کلاهش را از دیگران می‌گیرد. بازی تا زمانی که بازیکنان خسته شوند ادامه دارد. از اهداف بازی افزایش استقامت قلبی تنفسی، هماهنگی عصبی عضلانی، چابکی و سرعت است. در باور مردمان روستا حفظ کلاه در سر نشانه شهامت و مردانگی است.